🦔 Ram Ve Rom Bellek Çeşitleri

HAFIZA(RAM-ROM) Elektroniğin gelişim süreci sırasında ilk üretilen bellek türüdür. Manyetik bellekler isminden de anlaşılacağı üzere manyetik yapıda kayıt yapmaktaydı. Bu bellekler çok uzun süre kullanılmamıştır. Eğer RAM bellek kondansatör yapıya sahipse dinamik RAM olarak tanımlanır. Fakat, RAM ve ROM lar bir bilgisayarın çalışması için gerekli olan en önemli bellek türlerinin başında gelir. ŞEkil 1. Şekil 1′ de de görüldüğü üzere bir bilgisayardaki ana bellek bölümü ikiye ayrılır ve bunlar RAM ve ROM dur. RAM (Random Access Memory) bilgisayarların veri yazabildiği ve okuyabildiği çok hızlı Eyl 06, 2013. Bilgisayarda bellek tipleri ROM, RAM, PROM, EPROM, EEPROM, Flash Bellek, Ön bellek olarak tanımlanmıştır. ROM (Read Only Memory - Sadece Okunur Bellek) Programların kalıcı olarak durduğu sadece okunabilen bellek tipidir. ROM'lar yapımcı ya da kullanıcı tarafından değiştirilmemek üzere konulmuş program Anakartile Ram bellek uyumlu olarak çalışmak zorundadır eğer uyumsuz donanım olursa darboğaz yaşanabilir ve performans düşüklüğü yaşanabilmektedir. RAM ÇEŞİTLERİ Bilgisayarlarda en çok kullanılan ve artık kullanılmayan ram çeşitleri olarak aşağıdaki örnekleri verebiliriz. RAM VE ROM'UN YERİNİ ALACAK YENİ BİR BELLEK TÜRÜ GELİŞTİRİLİYOR Bildiğiniz gibi RAM ve ROM bilgisayarlar ve telefonlarımız için vazgeçilmez iki bellek çeşidi. ROM ana ve kalıcı belleği oluştururken RAM rastgele erişimli bellek olarak kalıcı ve işlemci için anlık veriyi hazır tutuyor. İcat edildiği günden buyana çalışma mantığında hiçbir değişiklik Extremuygulamalar için tasarlanan çok özel bilgisayarlarda RAM 128 GB kapasitesine erişilebilir. Bilgisayarınızın hızını ve performansını artırmak için en iyi RAM markaları tarafından üretilmiş donanım ürünlerini inceleyebilir, beğendiğiniz ürünü Trendyol ayrıcalığı ile sunulan avantajlı RAM bellek fiyatları ile RAM geçici bilgilerin saklanabilmesi için geliştirilmiştir. ROM ise verilerin uzun seneler değiştirilmeden saklanabilmesi için geliştirilmiştir. RAM’de bulunan veriler elektrik kesintisi ile silinir. ROM’da ise tıpkı sabit disklerde olduğu gibi veriler kayıtlı haldedir, elektrik kesintisinden etkilenmezler. Ryjq4l. Bu yazıda bilgisayar sistemlerinde özellikle hızlı sistemler için çok önemli bir göreve sahip olan ram ve rom bellekler hakkında bilgi bilgisayar örneklerinden beri oldukça fazla değişim ve gelişim gösteren bellek yapılarını aşağıda sıraladıktan sonra ram ve rom hakkında oldukça geniş bilgiler Sistemlerinde Bellek TürleriBu başlık altında geçmişten günümüze kadar kullanılan ram ve rom bellek çeşitleri Bellek ÇeşitleriManyetik Çekirdek BellekElektroniğin gelişim süreci sırasında ilk üretilen bellek türüdür. Manyetik bellekler isminden de anlaşılacağı üzere manyetik yapıda kayıt yapmaktaydı. Bu bellekler çok uzun süre RAM DRAMEğer RAM bellek kondansatör yapıya sahipse dinamik RAM olarak tanımlanır. Bu model kuşkusuz manyetik bellek modellerine göre çığır açan bir teknoloji ürünüdür. Ama en iyi RAM modeli değildir. Dinamik RAM bellek, kapasitör yapıda oldukları için devamlı olarak belirli bir akımda beslenmesi gerekir. Bu sırada hafıza görevindeki kapasitörler şarj-deşarj olur. Şarj-deşarj durumundan dolayı hızda kayıp olur. DRAM ilk üretildiğinde FPM RAM ismiyle tanıtılmıştır. Ayrıca DRAM ekran kartında ve taşınabilir bilgisayar sistemlerine ait özel adlar ile de RAM SRAMStatik RAM modeli ise yarı iletken maddelerden oluşur. Yarı iletkenlerin anahtarlama özelliği sayesinde DRAM modelinin aksine RAM üzerine veri geldiğinde çalışır diğer durumlarda bellekler durağandır.statiktir SRAM, DRAM türüne göre daha hızlı çalışırlar. Fakat maliyetinin yüksek olmasından dolayı çok özel sistemlerde kullanılır. Bilgisayar anakart içerisinde sadece Cache bellek içerisinde SRAM FRAMPek çok kez sızıntı akım hakkında bazı şeyler duyarız. Mesela insanlar, elektronik ürünlerin fişini çekin çünkü onlar çalışmadığında bile akım çekiyor diye yukarıdaki duruma sebep olan ürün FRAM dir. Bu bellekler radio,video player, televizyon gibi aletlerin bazı özelliklerini kaybetmesini engellemek için kullanılır. Az bir enerji tüketimi ile verileri VRAMVideo ve ekran kartları için üretilmişlerdir. Gerçek anlamda DRAM den bir farkı yoktur. Fakat bilgisayarların karmaşıklaşması ile birlikte işlemciye verilerin daha hızlı aktarılması için anakart dan ayrı olarak ekran kartına tümleşik RAM Dijital Anolog Dönüştürücü RAMVGA ekran modelleri sadece analog görüntüyü ekranda gösterebilir. Bundan dolayı ekran kartlarında RAMDAC denilen RAM kullanılmaktaydı. Bu modül yardımı ile dijital görüntü verileri analog verilere çevriliyordu. LCD ve LED ekranların çıkması ile bu sorun ortadan Bellek ÇeşitleriBIOSRom bellek çeşitlerine verilebilecek en güzel örnektir. BIOS cipi bilgisayar anakartında bilgisayarın açılış bilgilerini saklayan rom bellek türüdür. Bu cip anakart üzerindeki BIOS pili adı verilen saat pili yardımıyla bir programlayıcı ve program yardımı ile bilgilerin sadece bir kez yazıla bildiği ROM bellek türüdür. Ucuz olduklarından dolayı tasarım örnekleme işlemlerinde en iyi ürüne ulaşılana kadar zamanki gibi gelişen teknolojinin etkisi ile sadece yazılabilir ROM türü olan PROM’un yetersiz kalmasından dolayı EPROM üretilmiştir. Bu yonga hem yazılabilir hemde silinebilir ROM bellektir. Fakat yeni bir program yüklemek için mevcut programın ultraviyole ışın yardımı ile silinmesi gerekir. Bir çok kez yazılıp silinebilir olmasına karşın silmek ve programlamak için ayrı cihaza ihtiyaç vardır. Bundan dolayı maliyet oldukça firmalar EPROM ile PROM’un aksine kullanıcıya ROM bellek ile çalışma fırsatı EPROM yongasının eksik kalmış tüm yönlerini kapatan ROM bellek türüdür. Bu bellek yeni bir program yüklemek istendiğinde yüklü programı silmeden üzerine yeni bir program yazma fırsatı verir. Ayrıca içindeki programları silmek için ayrı bir cihaza ihtiyaç kalmamıştır. Bunun sebebi ise EEPROM’un elektriksel yöntemle BELLEKFlash bellekler ROM ailesine verilebilecek en gelişmiş üründür. EEPROM da tek bir bayt büyüklüğünde olan değişiklik hızı Flash Bellekte blok blok yapılır. Bu bloklar ilk başlarda 512 bayt hızında iken şimdi bu hız daha da artmıştır. Flash Bellek, Rom bellek türündedir çünkü Rom bellek, Ram gibi elektrik kesintisinde bilgileri kaybetmez ve hard disk gibi diğer bellek türlerine göre de hızlı bir şekilde yazılıp silinebilir. Ayrıca tak çalıştır olarak da Bellek Nedir?Bilgisayar sistemlerindeki bellek türleri olan RAM bellek çeşitlerini yukarıda sıraladım. Yazının bu kısmında RAM belleğin çalışma mantığını ve yapısını Bellek Ne İşe Yarar?Hard Disk, CD-ROM gibi birimlerin verileri sırası ile çalıştırması ve işlemci ile haberleşmesindeki hantallığından dolayı anakart üzerine takılan yeni bellek türü geliştirilmiş ve adına RAM Random Access Memory – Rasgele Erişebilir Bellek denilmiştir. RAM yapı olarak diğer bellek türlerine göre verileri sırası ile değil rastgele bir şekilde sıralar. Bu yapısı sayesinde bellekte boşa kullanılmayan bir alan bellekler anakart üzerindeki Slotlara takıldığından işlemci ile haberleşmesi daha kolay ve hızlıdır. Bunun dışında DRAM yapısı sayesinde Hard Disk gibi manyetik yapıdaki bellek türlerine göre işlemci ile daha hızlı haberleşebilir. Hızlı bilgisayar için en önemli kriterlerden biride RAM GöreviBilgisayara bağlı diğer hafıza birimleri hard disk gibi üzerindeki okunması gereken bilgileri direk olarak işlemciye göndermek yerine RAM belleğe gönderir. RAM’e gelen bu bilgiler bellekteki boş alanlara yazılır. Yazma işlemi gerçekleştikten sonra işlemciye bilgileri RAM bellek gönderir ve işlendikten sonra RAM belleğe işlenmiş yeni veriler gönderilir. Eğer bilgilerde kalıcı bir değişiklik varsa mesela bir dosya tamamen silindiyse ilgili hafıza birimine yeni veriler gönderilir. Eğer herhangi bir değişiklik yoksa program yada bilgisayar kapanana kadar bu bilgileri saklar ve sonra bellekten yok ÖzellikleriYukarıda RAM belleğin türleri olan SRAM ve DRAM hakkında açıklamalarda bulundum. Bu kısımda ise RAM belleğin yapısı hakkında bilgi Cache bellek dışındaki diğer tüm bellekler DRAM türündedir. Cache belleğin kapasitesi ise çok azdır. Bundan dolayı bilgisayarın asıl RAM bellek türü dinamik yapıda çalışır. Yani bilgiler kapasitörler içinde depolanır. Veri akışı ise transistörler yardımı ile kontrol edilir. Eğer veri akışı varsa 1 yoksa 0 olarak kabul belleklerin en önemli özelliklerinden bir tanesi ise DDR Double Data Rate teknolojisidir. Yani çift veri hızıdır. Normal RAM bellekler saat pulsenin tek bir anında veri aktarırken DDR belleklerde 2 kez veri aktarıldığından veri aktarım hızı iki katına çıkarılmış olur. Bu teknoloji sürekli gelişmiş ve DDR2 ve DDR3 RAM serileri üretilmiştir. Bir üst seri bir altındaki serinin eksikliklerini tamamlayacak şekilde belleğin hızını etkileyen diğer faktörler ise saat hızı ve veri hızı. Gelişen RAM teknolojisi ile DDR3 serisi ile bu hızlar her geçen gün Alırken Nelere Dikkat EdilmelidirBilgisayar performansınızın yüksek olmasını istiyorsanız RAM seçerken şunlara dikkat edilmelidir. Ayrıca anakartınız bu özellikleri desteklemeli yoksa RAM çalışmaz. Yani Ram belleğiniz anakart ile uyumlu Kullandığınız anakartın hangi tür RAM özelliklerini desteklediğini bilmelisiniz. Mesela DDR, DDR2, DDR3 teknolojilerinden hangisini desteklediğini bilmek Anakartın desteklediği maksimum ve minimum saat hızı ve veri hızı kaç Mhz olduğunu Anakart en fazla kaç GB RAM miktarını destekliyorsa o miktarda bellek Her elektronik cihazda olduğu gibi RAM belleklerinde bir gecikme süresi vardır. Gecikme süresinin düşük olmasına dikkat etmelisiniz. Gecikme süresi CL ile ifade Eğer mevcut Ram belleğe takviye edecekseniz. Yeni aldığınız ram belleğin bire bir aynı özelliklerde olmasına dikkat Bellek Nedir?Rom bellek, Read Only Memory sadece okunabilir bellek olarak tanımlanır. Sadece okunabilir bellek demek belleğe gönderilen program sadece bir kez atılır ve kullanıcı tarafından değiştirilemez bellek türüdür. Bu bellek türlerinde bilgisayarın açılışını ve çalışmasını etkileyen kodlar saklanır. ROM bellek, RAM de olduğu gibi bizim seçebileceğimiz bir şey değildir. Anakartla tümleşik halde bulunur ve BIOS adı ile Bellek ÖzelliğiRom belleğin asıl amacı bilgisayarın açılması ve çalışması için gerekli kod satırlarını saklayan bellek türüdür. Çok eski nesil bilgisayar sistemlerinde PROM kullanılmasına karşın ilerleyen teknoloji ile daha sonra EPROM kullanılmıştır. Yeni nesil sistemlerde ise EEPROM bellek ve Rom Bellek Arasındaki Farklar Nelerdir?RAM verileri geçici tutar üzerindeki elektrik kesildiğinde veriler kaybolur. ROM ise kalıcı programlar için kullanılır. Bilgiler Fabrikada üretim sırasında bilgiler erişilebilir bellek türüdür ROM ise tipik bir okunur bellek deki bilgiler geçici bilgilerdir ROM daki bilgiler ise kalıcı ROM’a oranla çok daha olarak, Eğer sizinde söyleyecekleriniz varsa yorum kısmından bildirebilirsiniz. evBlogAkıllı telefonunuzun RAM ve ROM belleği arasındaki farklar Akıllı telefonumuzun hafızası, yenisini alırken kilit noktalardan biridir. Ancak iki tür bellek vardır RAM anında ve ROM dahili. RAM belleği daha küçük kapasitelidir ve işlemcinin hesaplamaları için ihtiyaç duyduğu tüm bilgilere sahip olmasına yardımcı olur. ROM veya dahili bellek, işletim sistemini, uygulamaları yükleyebileceğimiz ve dosyalarımızı kaydedebileceğimiz uzun süreli bir bellektir. Bunları detaylı olarak görelim. Veri deposu Kendi kısaltmasını parçalayarak RAM belleğinin tanımına sahibiz Rasgele erişim belleği. İspanyolca’da şu anlama gelir rastgele erişim belleği, çünkü bir işlem kuyruğunu beklemek zorunda kalmadan herhangi bir konumda okunabilir ve yazılabilir. ROM veya microSD belleğin aksine, verilerin depolandığı fiziksel yere erişim çok kolay olduğundan, bu bilgi toplanmasını büyük ölçüde hızlandırır. RAM bellek özellikleri RAM hafızasında, cihazın çalışması için gerekli olan her şey yüklenir, yani işletim sistemi ve o anda kullandığımız veya arka planda çalışan uygulamalar. RAM, işlemcinin ihtiyaç duyduğu bilgileri doğrudan aldığı yerdir. Bu nedenle, RAM ve işlemci, doğrudan anakarta lehimlenmiş tek bir modül bölünemez içinde bulunur. Nexus 5X’in anakartı. Kırmızı ile işaretlenmiş RAM 2 GB ve işlemcimiz var; turuncu olarak dahili belleği görebiliriz 16 GB. / © IFIXIT Bir akıllı telefonun RAM belleği ne kadar fazlaysa, genel olarak daha iyi performansa sahiptir ve genellikle daha hızlıdır, ancak bu aynı zamanda bellek türüne ve yapısının kalitesine de bağlıdır. RAM yalnızca cihaz açıkken çalışır. Yani, cihazı kapattığımızda bilgileri saklayamaz. Bu nedenle, cihazı açarken tüm sistem RAM’e yüklenene kadar biraz beklememiz gerekiyor. RAM bellek türleri Birçok RAM türü vardır ve hepsi hakkında durup konuşmak çok teknik olabilir. Genel olarak, temel farklar okuma hızı ve güç tüketimidir. İlk RAM bellekleri 60’larda geldi ve her nesilde daha fazla kapasiteye sahip oldular, çok daha hızlı oldular ve daha az güç tükettiler. Şu anda piyasadaki en güçlü akıllı telefonlar 6 ve 8 GB’lık bir RAM içermektedir. Mobil telefon dünyası için çok az enerji tüketen, çok az ısınan, çok küçük ve tabii ki hiç de ucuz olmayan LPDDR adı verilen çok özel bir tip kullanılıyor. Şu anda en yaygın olanları LPDDR2, LPDDR3 ve LPDDR4’tür. Bunlar, mobil cihazlar için bu tür belleğin son üç neslidir. Temel fark, her nesilde iletim hızının iki katına çıkmasıdır. 2018’in sonunda ilk LPDDR5 RAM, Samsung Galaxy S10’un piyasaya sürülmesiyle piyasaya çıktı. LPDDR4’ten LPDDR5’e geçişle birlikte, şu anda Mbps olan maksimum hızın iki katına çıktığını gördük. RAM ve ROM, ikisi de çok önemli. / © NextPit ROM belleği RAM okuma-yazma belleği ise, ROM salt okunur bellektir Sadece hafızayı oku. ROM’da depolanan veriler değiştirilemez veya en azından kolay veya hızlı bir şekilde değiştirilemez. EPROM veya Flash EEPROM flash bellek gibi daha güncel nesillerde, hala “salt okunur” olarak tanımlanmalarına rağmen, birden çok kez silinebilir ve yeniden yazılabilir. İsimlendirmeyi korumanın ana nedeni, yeniden programlama işleminin silme ve yazma genellikle nispeten yavaş olması ve yalnızca biçimlendirme tarafından belirlenen yerlerde yazılabilmesidir. Akıllı telefonlara dahil edilen ROM bellekleri, geleneksel bilgisayar sabit sürücülerinden çok daha hızlıdır ve ayrıca doğrudan ana karta lehimlenir. Bu ROM belleği, önyükleyiciyi cihazı başlatan ve işletim sistemini yükleyen program, işletim sistemini OS ve tüm kullanıcı verilerini ve uygulamalarını depolar. İşletim sisteminin değiştirilmiş bir sürümü de genellikle ROM olarak adlandırılır. İnternette çok sayıda cihaz için birçok ROM bulabiliriz. ROM belleğine fabrikada yüklenen sisteme benzer bir görüntü oldukları için bu isme sahiptirler. Ve sizin için hangisi daha önemli, RAM mi yoksa ROM mu? Yeni bir akıllı telefon alırken daha belirleyici olan nedir? Bize fikrinizi bırakın! ROM Nedir ? Bilgisayarlar farklı bellek türlerine sahiplerdir. Fakat, RAM ve ROM lar bir bilgisayarın çalışması için gerekli olan en önemli bellek türlerinin başında gelir. ŞEkil 1 Şekil 1′ de de görüldüğü üzere bir bilgisayardaki ana bellek bölümü ikiye ayrılır ve bunlar RAM ve ROM dur. RAM Random Access Memory bilgisayarların veri yazabildiği ve okuyabildiği çok hızlı bir mellek türüdür. Hem okuma ve yazmaya izin vermesi ve aynı zamanda hızlı olmasından ötürü değişken veriler RAM hafızalarda saklanır. ROM Read Only Memory bellekler ise RAM hafızalara kıyasla daha yavaş hafıza birimleridir. Şekil 1 de görüldüğü üzere ROM hafızanın altında non-volatile yani kalıcı yazmaktadır. RAM belleğin aksine, ROM belleğin güç bağlantısı kesildiği zamanda bile verileri içerisinde saklayabilir. Bu yüzden bilgisayarlar için önemli olan ve değişmeyecek verilerin saklandığı bölümdür. ROM bellekler genel olarak üç ana türden oluşmaktadır. Bunlar PROM, EPROM ve EEPROM lardır. PROM Programmable ROM lar üretildikten sonra sadece bir defa veri yazılabilen hafıza birimleridir. Bir kez veri yazılan PROM belleğe daha sonra tekrar veri yazılamaz ama sonsuza kadar okunabilir. Örnek bir PROM EPROM Erasable Programmable ROM lar PROM lara ek olarak silinip tekrar yazılma özelliğine sahiptir. PROM ların sadece bir kez yazılıp daha sonra sadece okumaya izin verdiğinden bahsetmiştik. EPROM lar yazıldıktan sonra silinip tekrar veri yazılmasına izin verir. Fakat bu bahsettiğimiz silme işlemi için ışık kullanılır. EPROM ların üzerinde bulunan yarıktan uygun frekansta ışık uygun şartlarda girer ise içerisindeki tüm veriler silinir. EPROM ların PROM lardan daha üstün bellekler olduğunu söyleyebilsekte EPROM larda bazı dezavantajlara sahiptir. Bir EPROM da silme işlemi tüm çipi kapsar yani bölgesel olaral silme ve yazma işlemi yapılamamaktadır. EPROM a veri yazmak istiyorsak içerisindeki tüm veriyi silmemiz ve yeni verileri tek defada yazmamız gerekir. Kısacası yazma işleminin yapılabilmesi için çipin tamamen silinmiş olması gerekmektedir. EPROM Aynı zamanda bahsettiğimiz silme işlemi için EPROM siliciler kullanıldığı için fazladan donanım ihtiyacı doğurmuştur. Son olarak EPROM ların silinebilmesi için EPROM silicinin içerisine yerleştirilmesi gerekir ve bu da çip in devre üzerinden çıkarılması gerektiği anlamına gelir. EPROM Silici EEPROM Electrically Erasable Programmable ROM lar EPROM lardaki silme işleminde ışığa ihtihaç duyulması durumunu ortadan kaldıran daha gelişmiş bellek türüdür. EEPROM lar bir çok kez yazılıp silinebilir ve sonsuza kadar okuma yapmaya izin verir. EEPROM ların EPROM lara göre farklı avantajlarıda bulunmaktadır. Bu avantajların başında bölgesel yazma ve silme işlemine izin vermeleri vardır. EPROM larda çipe yeni veri yazabilmek için tüm belleği silmemiz gerekiyordu fakat EEPROM larda istediğimiz veri adresine veri yazıp silebiliriz. Aynı zamanda silme işlemi için harici bir siliciye ihtiyaç duyulmaması ve silme işleminin devre üzerinde yapılabiliyor olmasıda diğer avantajları arasındadır. EEPROM lar Seri ve Paralel olmak üzere iki ana gruptan oluşmaktadır. Seri EEPROM lar yazma ve okuma işleminin seri şekilde yapılmasından kaynaklı yavaş olsalarda düşük maliyet ve küçük yapılarından dolayı tercih edilmektedirler. Örnek bir EEPROM Çipi Bir seri EEPROM entegresi olan AT24C256 çipine I2C kullanarak veri yazıp okuma işlemini anlattığım içeriğe buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. RAM Ana Bellek ne olduğunu ve nasıl çalıştığını detaylı bir şekilde RAMAna Bellek Nedir? yazımda anlattım. Bu yazımda da daha çok RAM çeşitlerini ve RAM ve ROM arasındaki farkları anlatmaya çalışacağım. RAM Çeşitleri Nelerdir? RAM, bilgisayarınızda o anda çalışan programların, gerekli bilgilerin saklanarak daha sonra gerektiğinde kullanan aşırı hızlı bir bellektir. RAM bellekte veriler geçici olarak depolandığı için, geçici bellekte diyebiliriz Ana bellek çeşitleri de 2 ana biçimdedir DRAM Dinamik Rastgele Erişim Bellek Genel olarak bahsettiğimiz gibi tipik, depolanan bilgiyi saklamak için enerji gereksinimi olan RAM bellek çeşididir. Her DRAM hücresi, bir elektrik kondansatöründe tutulan bir yüke sahiptir. Bu hücrede bulunan veri, kondansatörden sızan enerjiyi telafi edebilmek için her milisaniyede bir elektrik yükle yenilenir. SRAM Statik Rastgele Erişim Bellek SDRAM de DRAM gibi verileri saklamak için sürekli bir enerjiye ihtiyaç duyar ama DRAM’in aksine sürekli olarak yenilenmesine gerek yoktur. SRAM içerisinde yük bulunduran kondansatör yerine, bir ucu 1 diğer ucu 0 olarak görev yapan transistörler vardır. ROM Bellek Nedir? ROM Read Only Memory adından da anlaşıldığı üzere sadece okunabilen verilerin taşındığı bellektir. ROM belleklerdeki veriler okunabilir fakat yerine yeni bir veri girişi yapılamaz. Bilgisayarımızda BIOS buna örnektir. Üretim aşamasında yazılan veriler burada değiştirilmemek üzere sadece okunabilir olarak saklanmaktadır. ROM belleklerinde kendi aralarında çeşitleri vardır PROM Programlanabilir salt okunur Silinebilir ve programlanabilir salt okunur Elektrik ile silinebilir ve programlanabilir bellek Farklı ROM türleri olmakla birlikte hepsi için temel iki özellik bulunmaktadır. Bu tip hafızalarda elektrik olmasa dahi bilgiler tip hafızalarda tutulan bilgiler ya değiştirilemezler, ya da değiştirmeleri için özel işlemler gerekmektedir. RAM ve ROM Bellek Arasındaki Farklar Nelerdir? RAM ve ROM bellek arasındaki en temel fark, RAM belleklerin silinip tekrar yazılabilecek, ROM belleklerin ise sadece okunabilen hafızaya sahip olmasıdır. Bir diğer fark ise RAM belleklerin geçici hafızaya sahip olmasıdır, yani program sonlandırıldığı zaman ana bellekteki veriler silinirken ROM bellekteki veriler sonsuza dek saklanır. RAM bellek hakkında daha detaylı bilgi almak için RAM Ana Bellek Nedir? yazımı okuyabilirsiniz. İçindekilerBellekler Nedir? ROM READ ONLY MEMORY – SADECE OKUNABİLİR BELLEK BIOS Temel Giriş Çıkış SistemiRAM READ ACCESS MEMORY – RASGELE ERİŞİMLİ BELLEK RAMBUS RAM RDRAM SRAM STATİK RAM’ LAR SRAM Chiplerinin ÇeşitleriFlash Rom BelleklerEprom Erasable Programmable Rom Bilgisayarda Çalışır Haldeki Programların İçerdiği Komut Dizilerinin, Aygıtlara Ait Yapısal Bilgilerin Depolandığı, İşlem Sırasında Oluşan Ara Değerlerin Ve İleride Kullanılmak Üzere Saklanmış Verilerin Depolandıkları Kayıt Ortamlarıdır. Temel Olarak İki Tür Bellek Vardır. Kalıcı Bellekler İçerdiği Veriler Üzerine Kaydedilmiş, Elektrik Kesintilerinden Etkilenmeksizin Taşıdığı Verileri Koruyabilen Belleklerdir. Bu Tip Bellek İçeren Devreler Üretici Firmalar Tarafından Aygıtların Üzerine Monte Edilirler. Geçici Bellekler Yapı, Çalışma Sistemi Ve Kullanıldıkları Amaçlara Göre Çok Fazla Çeşitlilik Gösteren Bu Bellek Türlerinin Hepsi Elektriğe Bağlı Olarak Çalışırlar. Sisteme Enerji Geldiği Sürece Bilgi Depolar Ve depolanan Bu Bilgilerin Gerektiğinde Kullanılmasını Sağlar. Sabit Diskler Ve Floppy Disketler Veri Depolama Alanları Oldukları İçin Bellek Ünitelerine Benzetilerek “Yan Bellek” Veya “İkincil Bellek” Olarak Adlandırılmaktadır. Gerçekte Bunun Doğruluk Payı Yoktur. Zira Disklerin Kayıt Ve Erişim Sistemi İle Belleklerinden Çok Farklıdır. Benzerlik Taşıdıkları Tek Nokta Verilerin Depolanması Ve Gerektiğinde Bu Depoladıkları Yerden Alınıp İşlenmesidir. ROM READ ONLY MEMORY – SADECE OKUNABİLİR BELLEK ROM, bilgisayarın çalışması için gerekli olan temel komutların depolandığı yerdir. Bu komutlar, işlemlerden geçirilme için RAM içinde ve dışında veri taşıması, Manyetik medyalar üzerinde verilerin kalıcı olarak depolanması, bilgilerin ekran üzerinde gösterilmesi, klavyeden girilen komutların yorumlanması gibi işlemleri içerir. ROM aynı zamanda, bilgisayar açıldığı zaman, bilgisayarın düzgün bir şekilde çalışıp çalışmadığını tespit etmek için, bir takım testleri yerine getirir. ROM’un bir parçası olan ve ROM BIOS olarak adlandırılan birim, bir bilgisayarın açılışını başlatan yerdir. ROM BIOS, mikroişlemciye, RAM ve giriş/çıkış cihazları arasındaki veriyi kontrol etmesi için izin verir. BIOS Temel Giriş Çıkış Sistemi Pek çok PC sistemi, bilgisayar açıldığı zaman, ekran üzerinde bilgisayarın sistem kurulum bilgilerini listeler. Bu bilgiler bir BIOS raporudur ve BIOS’un bilgisayar üzerinde gördüğü donanımın özellikleridir. Bu liste, CPU’nun tipini, matematik işlemciyi, CPU saat hızını, taban belleği, cache belleği, sürücü kapasitelerini, monitörü ve COM portları içerir. BIOS bir komut setidir ve ana kart üzerinde bir veya daha fazla çip üzerinde bulunur. ROM’un farklı tipleri bulunmaktadır Programlanabilir ROM PROM Bu temel olarak üzerine sadece bir kez yazılabilen boş bir ROM entegresidir. PROM daha çok boş bir CD ye veri yazan bir CD-R sürücüsüne benzetilebilir. Bazı şirketler özel amaçlar için, özel araçlar kullanarak PROM entegresine yazarlar. Silinebilir ve Programlanabilir ROM EPROM Bu da hemen hemen PROM gibidir. Tek farkı özel ultra-viole ışınları kullanarak ROM u silebilmenizdir. Bu işlemin yapılması verinin silinmesini ve ROM’un bir sonraki yazılma için hazır hale getirilmesini sağlar. Elektrikle Silinebilen ve Programlanabilen ROM EEPROM aynı zamanda Flash BIOS olarak da bilinir. Bu ROM, ancak özel bir yazılım kullanılarak tekrar yazılabilir. Flash BIOS’lar bu özellikleri sayesinde, kullanıcılara kendi BIOS’larını güncelleme imkanı tanırlar. Anakart üreticileri, kart üzerinde kullanılacak olan BIOS çiplerinin tipine kendileri karar verirler. Award, Phoenix, AMI American Magatrends, Micro Firmware Inc. birkaç BIOS üreticisidir. BIOS çipi üzerinde firmaların etiketlerini kolayca görülebilir. Daha yeni BIOS çiplerinin piyasaya çıkmasından bu yana, BIOS’u, BIOS’un dahili program kodunu değiştiren yazılımları çalıştırarak güncelleme edilebilir. Diğer BIOS chipleri upgrade edilecekleri zaman, değiştirilmeyi gerektirirler. BIOS kodu yeni takılan cihazları daha fazla desteklemediği zaman, mutlaka upgrade edilmelidir. CMOS Tümleyici Metal Oksit Yarıiletken Bilgisayar çalışmadığı zaman, bilgisayarın sistem kurulumu ile ilgili hayati bilgileri depolayan bellek birimidir. RAM READ ACCESS MEMORY – RASGELE ERİŞİMLİ BELLEK RAM, bilgisayarın ana bellek birimidir. RAM çipleri, verileri, transistor ve kondansatör dizileri içindeki, sütun ve satırlarda depolarlar ve özel adreslerde bulunan bu verileri getirmek için bir bellek denetleyici devre kullanır. Çipler, o anki şarjlarını korumaları için, elektrik darbeleri ile düzenli olarak tazelenmelidirler. RAM içinde veriler, RAM veya bellek çipleri olarak adlandırılan bir dizi mikrochip içinde, elekronik şarj durumunun olup olmamasına göre depolanırlar. Bilgisayarınızı kapattığınız zaman, RAM içinde bulunan her şey kaybolur. İki tip temel RAM vardır DRAM Dinamik RAM ve SRAM Statik RAM. DRAM DRAM tipik olarak, 50 ila 70 nanosaniye ns arasında erişim hızına sahiptir ve çoğu bilgisayarlarda, sistem belleğinin çoğunluğunu teşkil eder. DRAM daha yavaş ve daha ucuz olmasına rağmen, sık sık tazelenmeye ihtiyaç duyar ya da içerindeki veriyi kaybeder. DRAM chip çeşitleri DRAM Dinamik Gerçek Erişimli Bellek SRAM aç/kapa anahtarları içerirken, DRAM mikro kapasitörler içermektedir. Bu sebeple SRAM, DRAM den daha hızlı cevap verebilmektedir. Fast Page Mode Hızlı Sayfa Modu-FPM DRAM FPM, EDORAM’ler duyurulmadan önce, bilgisayar sistemleri için geleneksel belleklerin yerini tutmaktaydı. FPM, 2, 4, 8, 16 veya 32 MB’lık SIMM modüllerine yerleştirilmiştir. Tipik olarak, 60 veya 70 ns’lik versiyonları bulunmaktadır. 60 ns, en hızlı ve şu anda kullanımda olanıdır. Tek bir Pentium anakart üzerinde farklı hızdaki RAM birimlerini birleştiremezsiniz. EDODRAM Uzatılmış Veri Çıktısı 72-pin SIMM konfigürasyonu EDORAM’in genelde 60 ns’lik versiyonları satılır. Günümüzde kullanılmamaya başlamıştır. SYNCHRONOUS DRAM SDRAM SDRAM, PC bellekleri için, gelişmekte olan yeni bir standarttır. SDRAM’ in hızı eşzamanlıdır. Bunun anlamı, hız doğrudan olarak bütün sistemin saat hızına bağlıdır. 100 MHz kadar aynı hızlarda çalışır. Bunun anlamı, bellek birimi, takmak istediğiniz sistem üzerinde çalışması için, yeteri kadar hızlı olmalıdır. SDRAM, PC’ler için en yeni RAM tipidir ve sadece 64-bit modüller uzun 168-pin DIMM’s halinde gelir. SDRAM 8-12 ns arasında bir erişim hızına sahiptir. EDORAM’e göre performans artışı, 66 MHz’lik çalışmalarda sadece %5’ dir. Fakat, 100 MHz’lik çalışmalarda daha iyi sonuçlar alınmaktadır. RAMBUS RAM RDRAM RAMBUS, bir gelecek RAM tipidir. Intel ve diğer firmalar bu Ram tipi için büyük beklentileri vardır. İki kanaldan veri iletimi gerçekleştirmektedir. P4 işlemcileri için geliştirilmiştir. 400 MHz’lik ön veri yolunu FSB her zaman tam veri ile doldurmak için bu hızlara yakın çalışmaktadır. Günümüzde çift olarak kullanılmaktadır. Fakat henüz piyasaya sürülmeyen yeni sürümünde tek kullanılmaktadır. SRAM STATİK RAM’ LAR SRAM, 25 ns’ lik tipik erişim hızı ile daha hızlıdır. SRAM daha pahalıdır ve DRAM in verilen aynı alanda saklayabileceği verinin sadece dörtte birini depolayabilir, ancak SRAM de bu daha sistem kapatılana dek kalmaktadır. SRAM 10 ns kadar düşük bir erişim hızına sahip olabilir. FAST SRAM, çoğu bilgisayar sisteminin merkezi işlem biriminde, ön-bellek içinde, veya ekran kartının üzerinde bulunabilir. SRAM Chiplerinin Çeşitleri SRAM Static Read Access Memory VRAM Video Read Access Memory Bu Ram ekran kartları için düzenlenmiştir. VRAM ve WRAM ikisi birden çift portlu bellek birimleridir. Bunun anlamı işlemci aynı anda her iki bellek çipinin içerisine çizim yapabilmektedir. WRAMWindows RamWRAM,bellek bloklarının sadece bir kaç komutla daha kolay bir şekilde adreslenme- sine izin verir. Kurulum Modern sistem boardlarında, RAM, SIMM veya DIMM modüllerinin üzerine kurulmuştur. Daha önceleri, küçük kişisel DRAM’ler kullanılmaktaydı. Genellikle, board üzerinde 36 küçük çip için odalar bulunmaktaydı. Bu durum, yeni RAM çiplerini kurmayı elverişsiz hale getiriyordu. Sonra, birisi bu olayı çözmeyi başardı. İlk olarak SIPP modülleri geldi. Onlar, board üzerinde sabitlenen çoklu ayakları sahipti. O zamandan sonra SIMM modülleri geldi. Bunlar, bir kenar bağlayıcıya sahip kart üzerinde kuruluyorlardı. Ana kart üzerinde, soketlerin içerisine takılıyorlardı ve herkes bunları kurabiliyordu. Günümüzün teknolojisi de şu anda budur. Flash Rom Bellekler Bir rom belleğe ilave olarak çalışan sürekli enerji ile desteklenerek verilerin kalıcılığının sağlandığı yeniden yazılabilen bellek türleridir. Özellikle Sistem Biosları bu tip belleklerle desteklenerek bir kısım değişken bilgiler bu bellekte tutularak biosun içerdiği veri oranının hem çokluğu hem de değiştirilebilirlik özelliği kazanmıştır. Eprom Erasable Programmable Rom Bu tür romların ultraviole ışınıyla içerdiği veriler silinerek tekrar yazılabilmeleri mümkündür. Bu tür rom chiplerinin üzerinde bir yalıtkanla kapatılmış silme merceği vardır. PCI görüntü kartlarının bir çoğu üzerinde bu tip Rom içeren video bios mevcuttur. SRAM Static Ram Veriye erişim bellek haritası üzerinde verilerin bir adres düzenine bakılarak erişildiği için, yani verinin bulunduğu adrese doğrudan gidildiği için DRAM’dan daha hızlıdır. EDO Extended Data Out Ram Sıralı erişimde okunan verinin bitişiğindeki hücrede tutulan veriyi hatırlama ve bu bitişikteki veri istendiğinde doğrudan bu veriye ulaşma şeklinde çalışır. Bu, dinamik ram’ in hızlı kullanımı için geliştirilmiştir. 50-66 MHZ Bus hızında çalışmaktadırlar. Bu ramlar ikili olarak kullanılırlar. Yani bank üzerindeki en az iki tam slotu dolu olmalıdır. İkiden fazla olması halinde ram sayısı çift olmak zorundadır. SDRAMSenkronize Dynamic Ram Bu bellek tipi veri yolu hızı ile eş değer hızda çalışabilmektedir. Temel olarak veri yolu hızı ile eş zamanlılık gerçekte veri alış verişindeki bant genişliğine bağlıdır. Bu 512 MB/sn ile 1100 MB/sn aralığındadır. DDR SDRAM Double Data Rate Sdram Bu bellek türü geleceğin bellek teknolojisinin başlangıçı olarak ifade edilir. RdRam 333, 266, 200 MHZ bant genişliği sağlayabilmektedir. DRDRAM Direct Rambus Dram DDR SDRAM den farklı olarak 16 bitlik bir veri yoluna sahip olan bu Ram’ler DIMM modülü yerine RIMM Rambus İnline Memory Module kullanarak 800 MHZ gibi yüksek bir çalışma frekansına ulaşmakta ve veri transferinde 1. 6 GB Gibi büyük bir miktara ulaşılabilmektedir. Ancak bir dezavantajı var ki oda çok pahalı olması. 533 Mhz veri yolu üzerinde çalışabilen bu ram türü belki gelecekte güçlü sistemlerin ayrılmaz parçası olarak yer bulacak, Ancak şimdilik Pazar payı çok düşük. VRAM, WRAM, SGRAM Görüntü karları üzerinde kullanılan ram türleridir. Temel olarak Ram bellek sadece bir tek chip tarafından kullanılır. Örn. CPU yani aynı anda iki birim birden kullanılmaz. Bu nedenle görüntü işlemleri için ayrıca ram ayrılmıştır. Görüntü ile ilgili veriler video kartı belleğine aktarılarak buradan işlenmesi sağlanır.

ram ve rom bellek çeşitleri